Zalipie to jedno z najbardziej niezwykłych miejsc, które zachwyca kolorami i pozytywną energią. To niewielka wioska, która jest absolutnie niezwykła. Od paru lat kolorowe zdjęcia domów pojawiają się w Internecie, powodując, że wioska z roku na rok zyskuje coraz większą sławę. Wcale się temu nie dziwię, bo Zalipie jest jedyne w swoim rodzaju i pomimo popularności zachowało swój charakter.
Malowanie domów kwiatowymi wzorami jest tradycją, którą na dobre zadomowiła się około 100 lat temu dzięki Felicji Curyłowej, która rozsławiła ten niezwykły zwyczaj.
Pod koniec dziewiętnastego wieku w wiejskich chatach Zalipia do gotowania i ogrzewania używano palenisk. Paleniska te zazwyczaj znajdowały się na środku domów i były one otwarte. Codzienne korzystanie z tego typu palenisk powodowało, że ściany domu bardzo szybko pokrywały się czarną sadzą. Gospodynie, aby rozjaśnić wnętrza, używały wapna. Wapno było kładzione na ścianach za pomocą pędzli wykonanych z prosa lub wierzby. Potocznie takie malowanie nazywano packami.
Na przestrzeni lat, gdy w izbach zaczęto budować piece, które posiadały szczelne kominy, wnętrza rzadziej się brudziły, gospodynie, aby ożywić białe ściany swoich domów, zaczęły malować kwiatowe wzory.
Z czasem wzory te zaczęły się również pojawiać na zewnętrznych ścianach domów.
Niezwykły zwyczaj malowania domów w Zalipiu odkrył na początku XX wieku Władysław Hickel, który był pasjonatem sztuki ludowej. Opisał wówczas ten oryginalny zwyczaj w czasopiśmie etnograficznym „Lud”. Jest to pierwsza wzmianka o niezwykłym Zalipiu.
Kolejną ważną osobą w historii Zalipia jest Felicja Curyłowa, która urodziła się na początku dwudziestego wieku w Zalipiu. Felicja była córką malarki i cieśli i od wczesnych lat pasjonowała się sztuką ludową. To dzięki niej Zalipie wraz z niezwykłą sztuką malowania domów stało się znane. Falicji Curyłowej zależało, aby ten niezwykły zwyczaj malowania domów przetrwał jak najdłużej. Rozsławiła wioskę, organizując coroczny konkurs na najładniejszy dom. Konkurs „Malowana Chata” odbywa się po dziś dzień i każdego roku, domy malowane są w nowe wzory. W czerwcu odbywa się festyn, podczas którego wybierany jest najładniej pomalowany dom.
Wioska Zalipie położona jest na Powiślu Dąbrowskim, w odległości 80 kilometrów od Krakowa i 30 kilometrów od Tarnowa. Pomimo tego, że wioska jest znana nie tylko w Polsce, ale i na całym świecie wciąż zachowała swój autentyczny charakter.
Nie każdy dom jest pomalowany w wielobarwne wzory. Wioska liczy około 100 domów, z czego zaledwie 40 pokrytych jest kwiatami i lokalnymi wzorami.
Zwiedzając Zalipie, warto zobaczyć 3 miejsca
1. Dom Malarek, w którym otrzymasz mapę z zaznaczonymi kolorowymi domami. Tutaj też posłuchasz o tradycji malowania domów. Możesz kupić różne pamiątki związane z Zalipiem. To właśnie tu znajduje się najczęściej fotografowana kolorowa chatka kryta strzechą.
2. Zajrzyj też do kościoła, którego wnętrza są równie kolorowe, jak tradycyjne domy.
3. Zagroda Felicji Curyłowej to obecnie muzeum, gdzie możesz zobaczyć autentyczne domy wiejskie, które liczą ponad sto lat. Znajduje się tutaj oryginalny dom Felicji Curyłowej. Po jej śmierci wnętrza pozostawiono w niezmienionej formie. Zobaczysz tutaj tradycyjne meble, takie jak skrzynia posagowa, piec, proste meble – a to wszystko pokryte jest kolorowymi wzorami. Nie sposób nie uśmiechnąć się, oglądając te wszystkie wzory i kolory.
Oprócz tych trzech miejsc, które wskazałam powyżej, wiele prywatnych domów oferuje możliwość zwiedzania bogato zdobionych wnętrz w zamian za tzw. dobrowolny datek na przysłowiowe farby.
Zalipie potocznie nazywane malowaną wioską to miejsce absolutnie unikatowe, które spokojnie trwa z dala od miejskiego zgiełku i nowoczesnego designu. Ta niewielka wioska ma w sobie wiele uroku, kolorowe domy są naprawdę wyjątkowe i warto choć raz się tu wybrać.